Aartsbisdom België
Exarchaat van Nederland en Luxemburg
OECUMENISCH PATRIARCHAAT KONSTANTINOPEL AARTSBISDOM VAN BELGIE EN EXARCHAAT VAN NEDERLAND EN LUXEMBURG
ORTHODOXE KERK HEILIGE NEKTARIOS
EINDHOVEN
Aartsbisdom België
Exarchaat van Nederland en Luxemburg
Historische schets
Dit Aartsbisdom behoort tot de jurisdictie van het Oecumenisch Patriarchaat van Konstantinopel. Als centrum van de Orthodoxie is dit Patriarchaat het eerste in de reeks orthodoxe Patriarchaten Autecefale en Autonome Kerken en draagt het sinds de 6e eeuw de hoge titel van Oecumenisch Patrarchaat. Zijne Heiligheid de Oecumenische Patriarch Bartholomeos verklaart dat dit geen 'supra-kerk' is, noch een grootmacht, maar een Kerk naar de ekklesiologische waarde en betekenis van de onverdeelde Kerk, band tussen de zuster-Kerken, coördinator van hun handelingen, drager van hun gemeenschappelijke actie en centrum van oecumenische dienst en gebed.
De eerste contacten en ontwikkelingen van de Orthodoxie in onze gewesten dateren van de zeventiende eeuw. De eerste orthodoxen die er zich kwamen vestigen waren Grieken en Russen. De aanwezigheid van Grieken in Nederland brengt ons terug naar 1644 en vroeger. Het archief van de Universiteit van Leiden leert ons dat daar toen drie Griekse geestelijken waren ingeschreven. In de 18e eeuw blijkt er verder in Amsterdam een niet onbelangrijke Griekse gemeenschap te zijn geweest. In 1779 slaagde deze gemeenschap erin een eigen kerk te hebben, toegewijd aan de Heilige Katharina. Ook de wereldstad Antwerpen heeft sinds lang een orthodoxe gemeenschap, die hoofdzakelijk bestaat uit Grieken. Op initiatief van de Vice-Consul van Griekenland de heer Chr. Nikolaïdis, besloot de orthodoxe gemeenschap in 1900 een eigen orthodox kerkgebouw aan te kopen. Even later kon de kerk – toegewijd aan de Boodschap van de Moeder Gods – worden gebruikt voor de regelmatige vieringen, en tot op de dag van vandaag is zij in gebruik. In 1926 werd een pand van de Rue Stassart te Brussel tot kerk ingericht. Ook deze Parochie bestaat nog steeds. In 1946 werd te Rotterdam de 'Vereniging van Grieken' (voor heel Nederland) gesticht die de Kerk van de H. Nikolaas, patroon van de zeevaarders liet bouwen. In 1955 kwamen de eerste Griekse mijnwerkers aan die zich in de streek van Belgisch Limburg vestigden alsook in de omgeving van Charleroi en Mons. Aartsbisschop Athenagoras (Kavadas) van het Oecumenisch Patriarchaat onder wiens jurisdictie heel West-Europa viel zorgde onmiddellijk voor priesters voor elk van deze steden. In 1963 verdeelde het Oecumenisch Patriarchaat zijn Aartsbisdom van Europa in vier, vanaf nu behoorde België en Luxemburg en Nederland tot het Aartsbisdom van Duitsland. Het was Patriarch Athenagoras die het 'Aartsbisdom van België en Exarchaat van Nederland en Luxemburg' met als zetel te Brussel inrichtte met Metropoliet Emilianos (Zcharopoulos) van Selevkia als eerste metropoliet. In 1975 werd met financiële hulp van de Griekse overheid en van de Evangelische Kerk van Duitsland alsook van talrijke weldoeners op naam van het Oecumenisch Patriarchaat het gebouw aan de Charbolaan 71 te Brussel aangekocht als residentie van de Aartsbisschop. Op 12 december 1982 werd Metropoliet Panteleimon (Contaiannis) hoofd van het Aartsbisdom van België. In 1985 wordt de Orthodoxie door het Koninkrijk België als officiële eredienst erkend, wat de weg opent naar de media (zendtijd) alsook naar godsdienst onderricht in de scholen. Op 27 oktober wordt de Orthodoxe Kathedraal aan de Stalingradlaan te Brussel aangekocht. In 1988 wordt de vertegenwoordiger van het Oecumenisch Patriarchaat als representatief orgaan erkend voor alle orthodoxe jurisdicties van België. 1n 1989 worden de eerste lessen orthodoxe godsdienst gegeven in het officieel onderwijs van het Vlaams landsgedeelte. 1993 Bezoek van Z.H. de Oecumenische Patriarch van Konstantinopel aan Brussel met de inwijding van de kathedraal van de H. Aarts-engelen, deze kathedraal is tot op heden één van de grootste en mooiste orthodoxe kerken van West-Europa. In 1994 hebben de eerste radio en televisie uitzendingen plaats van de Orthodoxe Kerk in België. In 1995 wordt het kantoor van de Orthodoxe Kerk bij de Europese Unie ingehuldigd. In 1996 wordt op de luchthaven Brussel Nationaal een orthodoxe kapel ingezegend door Z.H. de Oecumenische Patriarch. In 1997 starten in Wallonië eveneens de lessen orthodox godsdienstonderricht. Sinds december 2013 is Metropoliet Athenagoras hooft van het Aartbisdom. Vandaag telt het Aartsbisdom: Één Metropoliet, één Vicaris-Generaal, één Bisschoppelijk Vicaris, 36 priesters en drie Diakens, 26 parochies, een klooster, en een theologisch vormingscentrum voor leraren voor het orthodox godsdienstonderricht. Het einde van het eerste lustrum van de stichting van het Aartsbisdom wordt gekenmerkt door een grote gedrevenheid naar de jongere generatie, huisbezoeken, bezoek aan ziekenhuizen en gevangenissen, en door een voortdurende beschikbaarheid voor alle geestelijke en sociale noden. Na vijfentwintig jaar is het Aartsbisdom van België en Exarchaat Nederland en Luxemburg een voorbeeld in zijn kontakten met de andere orthodoxe jurisdicties en de andere christelijke gemeenschappen. Het totaal aantal Orthodoxe gelovigen in België van alle jurisdicties samen raamt men in 2002 op ongeveer 75.000.